Powikłania i fizyczne skutki uboczne leczenia raka piersi - rehabilitacja onkologiczna

Rehabilitacja onkologiczna na przykładzie pacjentów po operacyjnym leczeniu raka piersi.
 

1. Powikłania i fizyczne skutki uboczne leczenia raka piersi
2. Amputacja piersi
3. Obrzęk limfatyczny:
•    Definicja
•    Przyczyny
•    Częstość występowania
•    Czynniki generujące powstawanie 
•    Leczenie 
4. Ból-ograniczenie ruchomości-zaburzenie oddechu:
5. Blizny i zrosty

1.Powikłania i fizyczne skutki uboczne leczenia raka piersi:
•    amputacja piersi
•    obrzęk limfatyczny kończyny górnej strony operowanej
•    ograniczenie ruchomości w stawach kończyny górnej strony operowanej
•    zaburzenie czucia w okolicach klatki piersiowej i stawu barkowego strony operowanej
•    blizny i zrosty
•    Ból
•    wady postawy
•    zaburzenie symetrii ciała 
•    obniżenie siły mięśniowej kończyny górnej strony operowanej 
•    bóle fantomowe

2. Amputacja piersi:
To nie tylko powoduje defekty kosmetyczne, ale także utratę pewnej masy ciała. Jest to istotne zwłaszcza u kobiet z większym biustem, gdyż może doprowadzić do zaburzeń symetrii w płaszczyźnie czołowej (ryzyko skrzywienia kręgosłupa, asymetryczne ustawienie barków) i strzałkowej (odstawanie łopatek, pogłębienie kifozy piersiowej). Utrata piersi może także doprowadzać do zaburzeń czucia w tym obszarze oraz bóli fantomowych .

3. Obrzęk limfatyczny:
•    Definicja:
 Zjawisko gromadzenia się bogatobiałkowego płynu w przestrzeniach śródmiąższowych w wyniku upośledzonego odpływu limfy.
•    Przyczyny:
Większość pacjentów z rakiem piersi poddawanych jest zabiegom chirurgicznym, którym towarzyszy limfadenektomia oraz radioterapia. Może to skutkować upośledzeniem drenażu limfy z kończyny górnej, a w konsekwencji wtórnym obrzękiem limfatycznym kończyny i/lub klatki piersiowej po stronie operowanej.
•    Częstość występowania:
U większości pacjentek obserwuje się niewielki obrzęk w okresie pooperacyjnym. Najczęściej zaburzenie to pojawia się między 18-24 miesiącem po operacji, ale obserwuje się także pojawienie się obrzęku nawet po kilkudziesięciu latach. Częstość występowania jest różna i obejmuje 0,2% do 65,0% pacjentów.

•    Czynniki generujące powstawanie wtórnego obrzęku limfatycznego:

-liczba i poziom wyciętych lub uszkodzonych węzłów chłonnych
-stosowana radioterapia w okolicach pachy
-wielkość i stopień nowotworu 
-schorzenia współistniejące (cukrzyca, nadciśnienie tętnicze, niewydolość żylna, otyłość)
-operacja  po stronie kończyny dominującej
-wskaźnik masy ciała BMI
-przeciążanie kończyny po stronie operowanej
-opalanie, odmrożenie
-urazy, skaleczenia, infekcje
-duże zmiany ciśnienia (np.: lot samolotem)
-spanie na stronie operowanej

•    Leczenie obrzęku limfatycznego:

 
Leczenie jest trudne i wymaga długoterminowej lub dożywotniej profesjonalnej terapii.  Brak takiego leczenia prowadzi do progresji obrzęku.

4.Ból-ograniczenie ruchomości-zaburzenie oddechu:
Po operacji u większości pacjentów występują dolegliwości bólowe, co wiąże się z  ograniczeniem ruchów w obrębie kończyny i klatki piersiowej po stronie operowanej. Unikanie ruchu oraz przyjmowanie pozycji obronnej (przywiedzeniowe ustawienie kończyny górnej) może doprowadzić do przykurczów, ograniczenie ruchomości w kończynie górnej oraz całej klatce piersiowej a w konsekwencji zaburzenia pracy układu oddechowego.

5. Blizny, zrosty:
Kolejnym istotnym problemem są zrosty pooperacyjne oraz blizny ograniczające ruchomość w obszarze ich występowania. Mogą one doprowadzić do „oszczędzającego trybu” używania kończyny a w konsekwencji do obniżenia siły mięśniowej.  Głębokie blizny mogą powodować także zaburzenia mięśniowo- powięziowe dające objawy także w odległych od zabiegu miejscach (na zasadzie tensegracji). Mogą przyczyniać się także do zaburzenia innych układów. Na przykład po operacjach na jamie brzusznej częstym powikłaniem są problemy z perystaltyką jelit.

Chcesz poznać szczegółowe informację na temat rehabilitacji onkologicznej? - Zapraszamy do przeczytania artykułu -> Rehabilitacja onkologiczna.